1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça "Modern İran Tarihi"nin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biridir.

Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, tarihte ilk kez Şiî Onikiciliğini resmî mezhep olarak kabul etmiştir.

Safevi Devleti'nin kuruluşuna destek veren Türkmen boyları şunlardır; Şamlı, Afşar, Kaçar, Çağırganlı, Karamustafaoğlu, Tekeli, Beğdili, Humuslu, Ustaclu, Dulkadirlu, Varsaklar.

İsmail Safevi, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın torunu olan Akkoyunlu Emiri Elvend Mirza'yı Şarur (Nahçıvan) yakınlarında yendikden sonra 1501 yılının Temmuz ayında Tebriz'de kendisini Şah ilan etti. I.Tahmasb, bütün Azerbaycan'ı imparatorluğa dahil edince Azerbaycan Türkleri Safevî ordusunun esas nüvesini teşkil etmiştir.

Bundan sonra İran'ının tamamını ele geçirerek, Mayıs 1502'de resmen Safevî Şahı olan I.İsmail sonraki 250 yılda Orta Doğu'ya büyük etki yapacak bir Şiî devletinin temelini atmıştır.

Şeyh Haydar'ın oğlu, Uzun Hasan'ın torunu.

Şah İsmail, Bağdat'a girdi.

Safevi Devletin, Şeybani Hanlığı üzerinde kritik bir galibiyet elde etti. Şeybani Han öldürüldü.

Şah İsmail yanlıları Anadolu halkını kışkırtarak bir ayaklanma çıkarmak istediler. Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim, İran seferine çıktı. Çaldıran Zaferinden sonra Amasya'dan Kemah üzerine yürüyen Yavuz Sultan Selim, Kemah ve tüm Dulkadiroğulları ülkesini Osmanlı topraklarına kattı. Kışı Amasya'da geçiren ve İran'a yürümek isteyen Yavuz Sultan Selim, yeniçerilerin karşı çıkması üzerine İstanbul'a döndü.

Yavuz Sultan Selim, İran Hükümdarı Şah İsmail kuvvetleriyle, Van Gölü'nün kuzeyindeki Çaldıran'da karşılaştı.
• Şah İsmail yenildi.
• Tebrize girildi.
• Anadolu'da İran etkileri zayıflatıldı, şiiliğin yayılması engellendi.
• Doğu Anadolu, Azerbaycan ve Gürcistan coğrafyası kontrol altına alındı.
• İran seferinde askeri kışkırtmakla suçlanan kazasker ve tarihçi Tacızade Cafer Çelebi ile Sekbanbaşı Balyemez Osman Ağa'yı idam edildi.

Yavuz Sultan Selim'in İstanbul'a dönmesini fırsat bilen Şah İsmail yanlısı Kara Han kuvvetleri Diyarbakır'ı ele geçirdi. Bunun üzerine düzenlenen seferle;
• Kara Han'ın kaçmasıyla Diyarbakır olaysız ele geçirildi.
• Diyarbakır'ı ele geçiren Bıyıklı Mehmet Paşa, Mardin yakınlarındaki Koçhisar'da yaptığı savaşta Şah İsmail kuvvetlerini yendi.
• Böylece Güneydoğu Anadolu toprakları Osmanlı Devleti'ne geçti ve Mısır'ın fethi yolu açılmış oldu.

Anadolu'da ilk Celali İsyanı başgösterdi.

1519'da Bozoklu Şeyh Celâl adında bir kişi mehdîlik iddiasıyla Tokat civarında isyan edince bundan sonraki isyanlar, hangi gaye ile ve ne türden olursa olsun, halk arasında onun adına nisbetle Celâlî sıfatıyla anılmaya başlandı. Artık halk kendisine zarar veren her âsiyi Celâlî olarak görüyor, kaynaklarda da âsi liderinin ismi Celâlî tabiriyle birlikte geçiyordu.

Celâlî isyanları başlangıçta, Osmanlı idaresinden memnun olmayan zümrelerin ve Şiî eğilimli Türkmen gruplarının Safevîler'in de tahrikiyle devlete baş kaldırmaları şeklinde ortaya çıkmış, 16.yüzyılın sonlarından itibaren büyük bir mesele halini alarak değişik bir mahiyet kazanmıştır. Osmanlı devlet anlayışı, bu isyanları "hurûc ale's-sultân" olarak değerlendirmiş ve kaynaklarda bu ifade sık sık kullanılmıştır.

Safevi hükumdarı. I.İsmail'in oğlu.

Panipat Savaşından önce Timur tahtını ele geçiren Babür, Safevilerden Şah İsmail'in etkisi altında kalarak, Türkistan coğrafyasını Şii Safevilere peşkeş çekmişti. Bundan rahatsız olan Türk Beylerinin zoruyla bu coğrafyadan atıldı. Ancak neden olduğu zarar, günümüzde hala etkisini sürdürmektedir.

Osmanlı ordusunun doğuya yönelik en büyük ve en uzun süreli askerî harekâtlarından biridir. Irâk-ı Acem olarak adlandırılan İran'ın kuzeybatı kesimiyle, Irâk-ı Arap olarak adlandırılan Bağdat ve yöresine girilmesi sebebiyle tarihi kaynaklarda Irakeyn (İki Irak) Seferi olarak adlandırılmıştır. Osmanlı tarihinin doğuya yönelik en uzun ve büyük askerî harekâtı sonucunda Bağdat, Basra ve civarında Osmanlı hakimiyeti başlamıştır.

İran Şahı Tahmasb'ın barış isteği, 21 Haziran 1535 tarihinde reddedildi. Osmanlılar Irak'ı Safevilerden aldı.

1533-35 Savaşının sonu

30 Haziran 1535 günü kuşatılan Tebriz'e, 3 Temmuz 1535 tarihinde, Osmanlı tarihinde üçüncü, Kanuni döneminde ikinci kez girildi.

21 Temmuz 1535 tarihinde, İran Şahı Tahmasb'ın kardeşi Sâm-Mirzâ, Osmanlı tarafına geçti. 3 Ağustos 1535 tarihinde İran, barış isteğinde bulundu. 20 Ağustos 1535 tarihinde Osmanlı ordusu Tebriz'e döndü. Kanunî, 27 Ağustos günü Tebriz'den İstanbul'a hareket etti.

Hümayun'un karşılaştığı en büyük tehlike Bihar Sultanı'nın atabeyi olan Şir Han'la yaptığı mücadeledir. Şir Han, 1539 yılında bir gece baskınıyla Hümayun'u ağır bir yenilgiye uğratarak sultanlığı ele geçirdi. Daha sonra Şir Han'la mücadele eden Hümayun ve kardeşleri başarılı olamayarak İran'a sığınmak zorunda kaldılar.

• 1547 yılında İran Şahı I.Tahmasb'ın kardeşi Elkas Mirza, Türkiye'ye iltica etti.
• 29 Mart 1548 tarihinde Kanunî Sultan Süleyman, ikinci İran seferi için İstanbul'dan Üsküdar'a geçti.
• Kanunî Sultan Süleyman, kış mevsimini geçirmek için 25 Kasım 1548'de Halep şehrine geldi ve bu tarihî beldede altı ay kadar ikâmet etti.
• Kanunî Sultan Süleyman, İkinci İran seferi sonrası 21 Aralık 1549 tarihinde İstanbul'a döndü.
• İran Şahı Tahmasb, Kanunî'nin İran seferine karşılık olarak Ağustos 1551'de Van gölünün kuzey ve kuzeybatısını baştanbaşa tahrip ederek binlerce insanı öldürdü.

İkinci İran seferinde 17 Eylül 1549 tarihinde Tortum Kalesi fethedildi.

İran Şahı Tahmasb, Kanunî'nin İran seferine karşılık olarak Ağustos 1551'de Van gölünün kuzey ve kuzeybatısını baştanbaşa tahrip ederek binlerce insanı öldürdü.

İran Seferi

Şir Han'la mücadelesi sonucu 15 yıl süre ile tahtını kaybeden Hümayun, Safevîlerden aldığı yardımla tekrar tahtına sahip olmuş ve kardeşlerini de etkisiz hale getirmeyi başarmıştır.

Amasya'da, Osmanlı-İran Barış Antlaşması yapıldı.

1553-55 Savaşının sonu

II. Selim'in cülûsu nedeniyle yenileme

21 Mayıs 1576'da İran'da Şah I.Tahmasb'ın ölümü üzerine, doğu sınırlarımızda karışıklıklar çıktı.
• Şii İranlılar, Doğu Anadolu'da ki Osmanlı vatandaşı kürtleri kışkırtmak ve ayaklandırmak faaliyetine girişti.
• Bunları önlemek üzere, Lala Mustafa Paşa, komutasındaki orduyla Şirvan ve Gürcistan seferine çıktı.
• Ereş Kalesi'nin fethinin ardından
• Şirvan ele geçirildi.
• Böylece bütün Kafkasya, Osmanlı hakimiyet ve nüfuzuna alındı.

I. Tahmasp'ın oğlu. Zehirlenme (?)

I. Tahmasp'ın oğlu. Tahttan indirme

Osmanlı Devleti ile Safevi kuvvetleri arasında Çıldır Muharebesi gerçekleşti.

24 Ağustos 1578, Tiflis, Osmanlı topraklarına katıldı.
Kral ve halk, önceden şehri terk ettiğinden Tiflis'e kan dökülmeden girildi. Tiflis beylerbeyliğine, Kastamonu Sancakbeyi Mehmet Bey, paşa unvanıyla tayin edildi.

Koyungeçidi Savaşında Özdemiroğlu Osman Paşa zafer elde etti.

Üç gün üç gece süren I.Şamahı Muharebesi, Özdemiroğlu Osman Paşa'nın zaferiyle sonuçlandı.

II.Şamahı Savaşı

30 Mart 1579, Gürcilerden yardım gören Safevîler, Tiflis'i kuşattı.
1 Ağustos 1579, Çok zor şartlar altında kalan Tiflis, Maraş Beylerbeyi Mustafa Paşa komutasında 12.000 kişilik yardım kuvvetinin gelmesiyle muhasaradan kurtuldu.

Safevîler, Kanunî Sultan Süleyman devrindeki sınırlar esas alınmak kaydıyla barış teklifinde bulundu. Bu teklif kabul edilmedi. Gazi Giray, 18.000 kişilik düşman kuvvetlerini imha ederek 40 gün kuşatma altında kalan Bakû'yu kurtardı.

Doğuya takviye olarak gönderilen kuvvetlerden Rumeli askerlerinin, Şirvan ve Dağıstan Serdarı Özdemiroğlu Osman Paşa'yı, dinlemeyerek ihtiyatsızca düşman üzerine saldırmaları sonucu "Niyazâbâd bozgunu" yaşandı.

Özdemiroğlu Osman Paşa, kuzeye doğru ilerlemekte olan 50.000 kişilik Safevi ordusunu Meş'ale Savaşı'nda bozguna uğrattı.

Tebriz yakınlarında, Abvâr Savaşı

Safevî veliahtı Hamza Mirza, hançerlenerek öldürüldü.

Muhammed Hüdabende'nin oğlu.

Gence Seferinde, 29 Eylül 1588 tarihinde, Aras Irmağı kenarında Safevî ordusu mağlûp edildi.

1578-90 Savaşının sonu

21 Eylül 1590 tarihinde yapılan Ferhat Paşa Antlaşmasına göre;
• Tebriz, Şirvan, Gürcistan, Dağıstan bölgeleri Osmanlılara verildi.
• Osmanlı doğuda en geniş sınırlara ulaştı.

9 yıl sürecek Osmanlı-İran Savaşı başladı. 21 Ekim 1603'te Tebriz Savaşından sonra, 15 Kasım 1603'te Erivan şehir düştü. Osmanlı Ferhat Paşa Antlaşması ile aldığı toprakları geri verdi.

21 Ekim 1603'te Tebriz Savaşından sonra, 15 Kasım 1603'te Erivan şehir düştü.

8 Haziran 1604 tarihinde Erivan Kalesi, Safevilere teslim edildi.

Cağaloğlu Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, doğuda Urmiye Gölü (Tebriz Gölü) civarında İran ordusuna yenildi.

Canbolatoğlu Hüseyin Paşa İran seferine katılmakta gecikince Cagaloğlu Yusuf Sinan Paşa tarafından idam edilmişti (1604). Bunun üzerine yeğeni Ali, Kilis ve civarında isyan edip etrafa hâkim oldu. Kendisine Halep eyaleti valiliği verilerek isyanın büyümesi önlenmek istendi. Bir müddet sonra Şam ve Halep'e de hâkim olan Canbolatoğlu Ali, Osmanlı ordusundaki gibi piyade ve atlı teşkilâtı kurarak adına hutbe okutup sikke kestirdi ve bağımsızlığını ilân ederek Avrupa devletleriyle de temasa geçti.

Çok tehlikeli bir hale gelen bu isyan ancak 1607 yılında Kuyucu Murad Paşa tarafından, Oruçovası Zaferiyle bastırıldı.

Sadrazam Kuyucu Murat Paşa, 15 Haziran 1607'de Celâlî isyanlarını bastırmak için Anadolu'ya geçti. 9 Ağustos 1608'de Alaçayır zaferiyle, Kalenderoğlu Ayaklanmasını bastırdı.

Veziriazam Kuyucu Murat Paşa, Acem seferi bahanesiyle Üsküdar'a geçip, Celali İsyanlarını sona erdirdi. Pers/yahudi tahrikleri ile devlete isyana kalkışan on binlerce kişi idam edildi.

Kuyucu Murat Paşa'nın sonuçsuz Tebriz seferi.
• Osmanlı ve İran orduları 11 Ekim 1610'da Acıçay'da karşılaştılar.
• Daha sonra her iki ordu, bilinmeyen bir nedenle 16 Ekim 1610'da savaşmadan geri çekildi.

1603-12 Savaşının sonu

Osmanlı-İran arasında Nasuh Paşa Antlaşması imzalandı.

1615 yılında İran Savaşı yeniden başladı. Erivan Kalesi 11 Eylül 1616'da kuşatıldı. 55 gün süren kuşatma, şiddetli soğuk nedeniyle 5 Kasım 1616'da kaldırıldı.

İran'a karşı Pül-i Şikeste yenilgisi, Serav Antlaşması

Genç Osman tahta çıktığı sırada, sadrâzam Halil Paşa İran seferinde idi. Osmanlı ordusunun Pûl-i Şikeste'de yenilmesine rağmen, İranlılarca mukaddes sayılan Erdebil şehrinin Osmanlılar eline geçme ihtimâli üzerine İranlılar derhâl sulhe yanaştılar. İki devlet arasında Serâv sahrasında, Serâv muahedesi imzalandı.

Andlaşmaya göre;
• Kanunî sultan Süleymân zamanında Osmanlı-İran arasında tâyin edilen hudûd esas olacaktı.
• Kars ve Ahıska kaleleri Osmanlılarda kalacaktı.
• İran şahı her sene harac olarak 100 yük ipek kumaş vesâir kıymetli eşya verecekti.
• İran'da, Eshâb-ı kirama söğülüp kötülenmeyecekti.
• Sefer dönüşünde Pûl-i Şikeste bozgunu yüzünden Sultân tarafından azledilen Halîl Paşa, üçüncü defa olarak kapdân-ı derya oldu.

1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı.
Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında, Irak meselesi için çıkan savaşlardan biridir. Sultan IV.Murat, Lehistan seferinden sonra Irak sorununu halletmek üzere sefer düzenlemiştir. Önce ''Revan Seferi'' yapılmış, ancak Revan seferinden sonra yeni bir sefere ihtiyaç duyulmuş, bu nedenle Bağdat Seferi de yapılmış ve 1639'da Kasr-ı Şirin Antlaşması ile sorun halledilmiştir.

I. Abbas'ın oğlu Mohammed Bekir (Safi) Mirza'ın oğlu.

Kasr-ı Şirin Antlaşması.
IV.Murat'ın Bağdat Seferi sonucunda 14 yıldır İranlıların elinde bulunan Bağdat'ın fethinden sonra Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında 17 Mayıs 1639'da imzalanan, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşını sona erdiren ve bugünkü Türkiye - Safevî sınırını belirleyen barış antlaşması.

İbrahim'in cülûsu nedeniyle yenileme

Safi'nin oğlu.

II. Abbas'ın oğlu.

I. Süleyman'ın oğlu. Mahmud tarafından tahttan indirilme ve sonra öldürülme

Masonluğun doğum yeri İngiltere'dir. Londra'da çalışmakta olan ve üyelerinin çoğu Kabul Edilmiş Masonlardan oluşan dört loca 24 Haziran 1717 tarihinde bir araya gelmişler ve merkezî bir otorite altında örgütlenerek dünyadaki ilk Büyük Loca'yı kurmuşlardır. Kurdukları bu Büyük Loca federatif bir oluşumdur. Önceleri adı Londra Büyük Locası olan bu federatif oluşum daha sonra İngiltere Büyük Locası'na dönüşmüştür.

1717'de Londra'da kurulmuş olan ilk Büyük Loca, yalnız bütün İngiltere'de değil; aynı zamanda başka ülkelerde de kısa bir zamanda etkisini göstermiştir. 1725'te İrlanda, 1736'da İskoçya, bu örneğe uyarak, kendi Büyük Localarını kurmuşlardır. Bu yeni oluşum kısa zamanda tacirler, diplomatlar, askeri localar vasıtasıyla Avrupa, Amerika ve bütün Dünya'ya hızla yayılmıştır.

Bugün, Dünya'da yüz seksen kadar Büyük Loca bulunmaktadır.

Sultan I. Hüseyin'in oğlu. Nadir Şah tarafından tahttan indirilme ve sonra öldürülme

Safevî (İran) tahtındaki karışıklıklar üzerine Osmanlı ordusu, doğu cephesi harekatına başladı. Gürcistan'da işgal edilen Tiflis ve Gori kaleleri anahtarları, III. Ahmet'e takdim edildi.

İran'ın batıdaki topraklarının paylaşımı

I. Süleyman'ın kızı Sehrbanu Begum'un oğlu Mirza Abulkasim'in oğlu. Eşref Hotaki tarafından öldürülme

İran'la Hemedan Barış Antlaşması imzalandı.

Batı İran'da Osmanlıların fethettiği yerleri geri almak için başlayan İran taarruzlarından dolayı III. Ahmet, Doğu seferine çıkmak üzere İstanbul'dan hareket etti.

Osmanlı-İran barışı. Buna göre Aras Nehri iki devlet arasında hudut kabul edilerek Revan, Gence, Nahcivan, Bitlis, Şirvan ve Dağıstan Osmanlılara; Tebriz, Kirmanşah, Hemedan, Luristan ve Erdelan eyaletleri ise İran'a bırakıldı. Söz konusu antlaşma Osmanlı Devleti'nin memnun etmedi ve sadrazam azledildi.

II. Tahmasp'ın oğlu. Nadir Şah kontrolü altında. Nadir Şah tarafından tahttan indirilme ve öldürülme

1730-1732 savaşının ardından İran'ın kaybettiği toprakları geri almak için Osmanlı Devleti ile yapmış olduğu bir savaştır.